Πρόκειται για έξοδο με κατεύθυνση προς τα μπροστά της κεφαλής του βραχιονίου από τη φυσιολογική της θέση απέναντι από την ωμογλήνη της ωμοπλάτης. Αν και ο ώμος περιλαμβάνει (όπως φαίνεται και στην ακτινογραφία) και την ακρωμιοκλειδική άρθρωση, μιλώντας για εξάρθρημα ώμου αναφερόμαστε στη γληνοβραχιόνιο.
Το πρόσθιο εξάρθρημα του ώμου είναι το πιο συχνό εξάρθρημα στο ανθρώπινο σώμα. Παρατηρείται σε ποσοστό μέχρι και 2% στο γενικό πληθυσμό. Η αιτιολογία του είναι κυρίως τραυματική. Προκαλείται συνήθως από βίαιο τραυματισμό (πτώση ή σύγκρουση) με το άνω άκρο σε θέση απαγωγής και έξω στροφής.
Οι ανατομικές βλάβες που παρατηρούνται στο πρόσθιο εξάρθρημα δύναται να είναι ποικίλες:
α. Πιο συχνή είναι η αποκόλληση του επιχείλιου χόνδρου της ωμογλήνης (labrum) από μπροστά . Αυτός ο χόνδρος βρίσκεται γύρω από την ωμογλήνη και βαθαίνει ελαφρώς την υπόκοιλη επιφάνειά της. Η βλάβη ονομάζεται Bankart.
β. Μπορούμε να παρατηρήσουμε επίσης κακώσεις των αρθρικών επιφανειών, τόσο στην ωμογλήνη όσο και στην κεφαλή του βραχιονίου με τη μορφή παρεκτοπισμένων ή εμπιεστικών καταγμάτων (Hill Sachs), αλλά και κατάγματα των ογκωμάτων του βραχιονίου.
γ. Η κάκωση του μασχαλιαίου νεύρου δεν είναι σπάνια, αλλά συνήθως αυτοϊάται.
Το πρόσθιο εξάρθρημα ακολουθεί συνήθως τραυματισμό και εκδηλώνεται με έντονο πόνο και αδυναμία κίνησης του άνω άκρου. Ο ασθενής κρατά το πάσχον μέλος με το άλλο του χέρι, συνήθως σε ελαφρά απαγωγή και έξω στροφή. Ο ώμος πρέπει να αναταχθεί. Αυτό γίνεται με ειδικούς χειρισμούς. Καλό είναι να αποφεύγεται η επιχείρηση ανάταξης από μη εκπαιδευμένο άτομο, καθώς αυξάνονται οι πιθανότητες για επιπρόσθετες κακώσεις.
Η θεραπεία που ακολουθείται εξαρτάται από την ηλικία του ασθενούς, την ύπαρξη υποτροπών και το είδος και επίπεδο της αθλητικής δραστηριότητας. Η συντηρητική θεραπεία με ακινητοποίηση και σταδιακή αποκατάσταση στη συνέχεια, είναι αποτελεσματική στην πλειοψηφία των ασθενών.
Σε αθλητές, σε δραστήριους νέους ανθρώπους (κάτω των 25) και επί συχνών υποτροπών έχει θέση η χειρουργική αποκατάσταση. Με αρθροσκοπικές τεχνικές, διαμέσου δύο μικρών δερματικών τομών (5 χιλιοστών) γίνεται καθήλωση του αποκολληθέντος επιχείλιου χόνδρου. Χρησιμοποιούνται 2-3 άγκυρες, δηλαδή βίδες με ράμματα που “φέρνουν” και “κρατάνε” το χόνδρο στην ανατομική του θέση δημιουργώντας ένα είδος φράκτη στην εμπρόσθια κίνηση της κεφαλής του βραχιονίου.
Η επέμβαση εκτελείται υπό περιοχική ή γενική αναισθησία. Ο ασθενής μένει στο νοσοκομείο για ένα βράδυ. Ακολουθεί ανάρτηση του άνω άκρου για ένα μήνα και πρόγραμμα αποκατάστασης που εξατομικεύεται. Πλήρης επιστροφή σε αθλητικές δραστηριότητες γίνεται σε 3-6 μήνες, ανάλογα με την περίπτωση.